Nuriman rayonu

Vikipediya saytından
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Nuriman rayonu
Нуриман районы
Bayraq[d] Gerb
Bayraq[d] Gerb

55°11′50″ şm. e. 56°40′10″ ş. u.

Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 20 avqust 1930
Sahəsi
  • 2.634 km²
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 20.523 nəf. (2021)[1]
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu 34776
Poçt indeksi 4524ХХ
Nuriman rayonu xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Nuriman rayonu (başq. Нуриман районы) — Rusiya Federasiyası, Başqırdıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. İnzibati mərkəzi Krasnaya Qorka kəndidir.

Coğrafiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rayon Ufa çayının aşağı axınının sol sahilində, Ufa şəhərinin şimal-şərqində yerləşir. Başqırdıstan Respublikasının İqlin, Blaqoveşensk və Karaidel rayonları, cənub-şərqdə Çelyabinsk vilayəti ilə həmsərhəddir. Rayonun sahəsi 2 634 km²-dir.

Rayonun şimal hissəsi Ufa yaylasında, cənub hissəsi Pribelskaya təpəli düzənliyində yerləşir. Meşələr ərazinin 78% -ni (205,5 min ha) tutur. Rayonda küknar, şam, ağcaqayın, cökə, palıd ağacları ilə örtülü meşələr vardır. Hidroqrafik şəbəkə Ufa çayı tərəfindən meydana gətirilir. Torpaqları: boz meşə, açıq boz, tünd boz meşə. Rayonda dolomit, əhəng daşı, qum və çınqıl, kərpic gilinin yataqları müəyyən edilmişdir.

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ümumrusiya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsi Rəyasət Heyətinin qərarına əsasən kantonlara bölünmə ləğv edildikdə, rayon 20 avqust 1930-cu ildə qurulur.

Əhalisi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rusiya İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin proqnozuna görə[2]:

2024 - 20,27 min nəfər.

2035 - 19,58 min nəfər.

Milli tərkib

2010-cu il Ümumrusiya siyahıyaalmasına görə: başqırdlar - 37,4 %, tatarlar - 28%, ruslar - 22,7%, marilər – 10,2 %, digər millətlərdən olanlar - 1,7%[3].

Yerli özünü idarəetmə

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Nuriman rayonu ərazisinə 12 kənd inzibati vahidliyinə ümumilikdə 52 yaşayış məntəqəsi daxildir.

İqtisadiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Nuriman rayonu meşə və kənd təsərrüfatı ürə ixtisaslaşmışdır. Kənd təsərrüfatı torpaqları 44,6 min hektar ərazini (rayonun 16,9% -i) əhatə edir. Bura 27,8 min hektar əkin sahələri, 6,8 min hektar biçənək və 10.0 min hektar otlaq sahələri daxildir. Kənd təsərrüfatı müəssisələrinin əsas sahələri: ətlik və südlük maldarlıq, donuzçuluq, taxılçılıq, kartofçuluq. Arıçılıq da inkişaf etdirilir.

Təhsil

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rayonda 35 ümumtəhsil məktəbi, o cümlədən 12 orta məktəb, musiqi məktəbi, lisey və peşə məktəbi, 25 kütləvi kitabxana, 33 klub müəssisəsi, mərkəzi rayon və 3 kənd xəstəxanası fəaliyyət göstərir. "Qırmızı açar" adlı qəzet nəşr olunur.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Таблица 5. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, муниципальных округов, городских и сельских поселений, городских населенных пунктов, сельских населенных пунктов с населением 3000 человек и более" (XLSX) (rus). 2022-09-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-09-01..
  2. ↑ "Стратегия пространственного развития Российской Федерации на период до 2025 года (проект)" (PDF). 2018-12-18 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-06-24.
  3. ↑ "Итоги Всероссийской переписи населения по Республике Башкортостан. Т.5" (pdf). Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. 2013-03-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-20.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Nuriman_rayonu&oldid=6673839"