Portal:Nizami Gəncəvi

redaktə   "Dilçə şerimizdə olsa da kəsir, Mənaca böyükdür ondakı təsir" Nizami Gəncəvi Nizami Gəncəvi portalına xoş gəlmisiniz! redaktə   Seçilən məqalə "Sirlər Xəzinəsi" — Nizami Gəncəvinin ilk iri həcmli əsəridir. Yaxın və Orta Şərq ədəbiyyatında didaktik poema janrının ən qiymətli nümunəsi olan bu əsər şairin yaradıcılığında epik şeir sahəsində ilk qələm təcrübəsi idi. Əsər hicri tarixilə 570-ci ildə yazılmışdır ki, miladi təqvimilə 1174-1175-ci illərə uyğun gəlir. "Sirlər Xəzinəsi" zahirən Nizamiyə qədər Yaxın və Orta Şərq ədəbiyyatında geniş yayılan didaktik əsərlər silsiləsinə daxildir. Mövzuca, məqsədcə müəyyən dərəcədə "Kəlilə və Dimnə", "Qutadqu bilik", "Hədiqətül-həqiqə", "Siyasətnamə", "Qabusnamə", "Cəhar məqalə" və sair kimi əsərlərə yaxın olan "Sirlər Xəzinəsi" həm də onlardan fərqlənir. Nizami sanki özünəqədərki didaktik ədəbiyyatı yekunlaşdırıb ona daha yüksək humanist və demokratik istiqamət vermişdir. Poema müxtəlif məsələlərə həsr edilmiş müqəddimə, məqalətlər və bu məqalətləri epik lövhələrlə əks etdirən kiçik hekayələrdən ibarətdir. Kitabın tamamlanması haqqında kiçik bəhslə poemaya yekun vurulur. Başlanğıcda şair tovhid, minacat, nət adlı başlıqlar altında Allahdan, peyğəmbərdən söhbət açır, islam dini ehkamları çərçivəsində onları tərifləyir. Zamanın tələbinə uyğun hərəkət edən şair bu bəhslərin özündə belə ənənəvi dini ifadələrlə olsa da, çox ciddi ictimai problemlərə toxunur. Nizaminin sənətkar mövqeyi bu hadisələrə münasibətdə də açıq-aydın diqqəti cəlb edir; şair oxucunu həyəcanlandırır, şairin əhvali-ruhiyyəsi, ürək təlatümləri oxucuya da sirayət edir. Məlum olur ki, bütün bu təriflər, müraciətlər əsil mətləbə keçmək üçün bir bəhanədir. Məqaləni oxu... redaktə   Şəkil qalereyası “Nizami işığında”, Vaqif Ucatayın 1987-ci ildə yağlı boya ilə kətan üzərində çəkdiyi rəsm əsəri redaktə   Obrazlar Makedoniyalı İsgəndər, III Böyük İsgəndər (qəd.yun. Ἀλέξανδρος Γ'ὁ Μέγας, lat. Alexander Magnus; müsəlman şərqində İsgəndər Zülqərneyn, 21 iyul E.ə. 356, Pella – 10 iyun E.ə. 323, Babil) — qədim dünyanın görkəmli sərkərdəsi və dövlət xadimi, e.ə.336-cı ildən Makedoniya hökmdarı, Aristotelin şagirdi. İsgəndər e.ə. 356-cı ildə Qədim Makedoniyanın paytaxtı olan Pella şəhərində dünyaya gəlmişdir. Rəvayətə görə, məhz onun doğulduğu gün Herostrat qədim dünyanın yeddi möcüzəsindən biri hesab olunan Efesdəki Artemida məbədini yandırmışdır. Məqaləni oxu... redaktə   Bilirsinizmi... Azərbaycanda elm xadimlərinin mükafatlandırılması üçün nəzərdə tutulmuş xüsusi Nizami Gəncəvi adına Qızıl Medal mövcuddur. Avropada Nizaminin əsərlərinin tərcüməsinə ilk dəfə XIX əsr Avstriya şərqşünas və diplomatı baron Yozef fon Hammer-Purqştal təşəbbüs göstərmişdir. 1941-ci ildə Nizaminin 800 illik yubileyi qeyd olunarkən, mühasirədə olan Stalinqradda yubiley tədbirinin keçirildiyi Ermitajın "məktəbli kabineti"ni Neva çayında dayanan "Qütb ulduzu" gəmisi işıqla təmin edib. İtalyan bəstəkarı Cakomo Puççini məşhur Turandot operasını Nizaminin "Yeddi gözəl" məsnəvisindəki hekayə əsasında yazıb. redaktə   Xarici keçidlərdə əsərləri redaktə   Təqvim Nizami 800 1947-ci ildə Nizaminin anadan olmasının 800 illik yubileyi, Sankt-Peterburqda geniş miqyasda qeyd olunmuşdur. Nizami 870 2011-ci ildə Nizaminin anadan olmasının 870 illik yubileyi Bakıda geniş miqyasda qeyd olunmuşdur. 1947-ci ildə Nizami Gəncəvinin qəbirüstü məqbərəsinin bərpasına başlanmışdır. 2012-ci ildə Nizami Gəncəvinin 870 illik yubileyi ilə bağlı “Xəmsə” Bakıda yeni formatda nəşr olunmuşdur. 16 may 2014 — Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi tərəfindən Nizami Gəncəvi adına Qızıl medal təsis edilmişdir. 14 may 2013 — Nizami Gəncəvinin "Xəmsə"si, şairin 870 illiyi münasibətilə yeniən işıq üzü görmüşdür. 14 maz 1945 — Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyinin ilk açılışı. redaktə   Əsərlərdən sətirlər Leyli ilə Məcnunun sevişməsi Hər gün parladıqca sübhün güzgüsü, Doğardı şərqin də Yusif üzlüsü. Öz reyhan köksünə turuncu fələk Qızıl bir turuncla verirdi bəzək. Leyli də bəhs edib turunc fələklə, Turunc çənəsini alardı ələ. Turunclu gördükcə xalq o nigarı, Açıldı eşqinin yetişmiş narı. O təzə turunca baxdığı zaman Turunc tək, əlini kəsərdi insan. Qeys onun turunca bənzər üzündən Saralıb narınca dönmüşdü bilsən. Narıncla turuncun ətri dünyada Dostlar damağını gətirdi dada. Böyləcə bir müddət gəlib dolandı, Bu iki nazənin odlara yandı. Çəkib qılıncını zalım məhəbbət. Bu gənc ürəkləri eylədi qarət. Ürək əvəzində qəm verdi yalnız, Ürəklə səbri də apardı vaxtsız. Onlar bir-birinə könül verdilər, Tezcə dildən-dilə düşdü bu xəbər... “Leyli və Məcnun” redaktə   Kateqoriyalar Nizami Gəncəvi Nizami Gəncəvinin əsərləri Nizami Gəncəvi haqqında filmlər Nizami Gəncəvinin heykəlləri Nizami Gəncəvi haqqında kitablar Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyi Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzi Nizami Gəncəvinin şərəfinə adlandırılmış yerlər redaktə   Əlaqəli portallar Ədəbiyyat Füzuli Şekspir Teatr İncəsənət