Qiyasəddin Cəmşid

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Qiyasəddin Cəmşid
ərəb. غياث الدين جمشید بن مسعود بن محمد الكاشي[1]
Doğum adı غياث الدين جمشید بن مسعود بن محمد الكاشي[1]
Doğum tarixi təq. 1380[2]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 22 iyun 1429[2][3]
Vəfat yeri
İş yeri
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Qiyasəddin Cəmşid, (Fars: غیاثالدین جمشید کاشانی, Ərəb: غياث الدين جمشید بن مسعود بن محمد الكاشي, Ġiyāṯ ad-Dīn Ǧamšīd min Mas'ūd min Muhammad al-noyabr) (təq. 1380[2], Kaşan, Teymurilər dövləti22 iyun 1429[2][3], Səmərqənd, Teymurilər dövləti[4]) 14-cü əsrin son yarısında Kaşanda anadan olub, həkim, riyaziyyatçı və astronomdur

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ölüm tarixi dəqiq deyil. Uluğ bəyin dəvəti ilə təhsilini Kaşanda bitirmiş və Samarqandda getmiş və burada təhsilini davam etdirmişdir. Riyaziyyat və astronomiya üzrə işləyən Əl-Kaşi, aritmetik sistemdə onlu sistemdən istifadə edən ilk şəxsdir. Meraga Rəsədxanasında aparılan müşahidələrlə əlaqədar olaraq, İlhan Zic adlı əsərlərin oxunması Hakan tərəfindən yazılmış, əsəri Zhan tərəfindən tamamlanmışdır. Süllem əl-Səma işində o, göy cisimlərinin məsafələrində problemi müzakirə etdi.

Gıyaseddin Cəmşid əl-Kaşinin ən əhəmiyyətli əsəri, Orta əsr İslam Dünyasında riyaziyyat biliklərini bütün istiqamətləriylə təqdim edən Matematik Açarı adlı kitabdır; bu işin bir hissəsində ondalık fraksiyaları nəzəri baxımdan təhlil edib əlavə olaraq, toplama, çarpma və bu fraksiyalara bölmək kimi aritmetik əməliyyatların necə həyata keçirildiyini göstərdi; Burada verdiyi məlumatlar 16-cı əsrin Osmanlıdakı tanınmış riyaziyyatçılarından və astronomlarından biri idi. Takiyüddin (Ərəb dili) [2]) trigonometriya və astronomiya tətbiq edilərək inkişaf etdiriləcək.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. 1 2 Record #169807882, Record #27058051, Record #78769310 // VIAF (çd.). [Dublin, Ohio]: OCLC, 2003.
  2. 1 2 3 4 Maktutor riyaziyyat tarixi arxivi. 1994.
  3. 1 2 Complete Dictionary of Scientific Biography. Detroyt: Charles Scribner's Sons, 2008. ISBN 978-0-684-31559-1
  4. 1 2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118975498 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.